Pierwszy wpis chciałbym zacząć od tematu przewodniego czyli, czym właściwie jest inżynieria procesowa, czy faktycznie jest dobrze definiowana przez firmy, czy ludzie wokół mają to samo zrozumienie tego fachu?

Wielu absolwentów studiów technicznych, czy ludzi chcących się przebranżowić, nie ma możliwości otrzymania poprawnej  odpowiedzi na pytanie: „Kim jest inżynier procesu?” Wynikać to może choćby z faktu, że nie znamy nikogo kto pracę taką wykonuje. Sam po studiach miałem ten problem, nie było dookoła mnie żadnej osoby która byłaby mi w stanie powiedzieć co właściwie robi osoba odpowiedzialna za proces produkcyjny. Proponuję więc na początku przedstawić definicję zaproponowaną przez agencję pracy:

„Inżynier procesu to osoba odpowiedzialna za przygotowanie optymalnych procesów produkcji, dlatego też to stanowisko jest potrzebne w każdej firmie. Jego najważniejsze zadanie to optymalizacja procesu produkcji, aby przedsiębiorstwo działało jak najbardziej wydajnie i efektywnie.”

Źródło: Praca jako inżynier procesu – na czym polega? | Randstad

Na podstawie własnego doświadczenia mogę wam powiedzieć że definicja jest zarówno tak samo poprawna jak i nie poprawna, definiuje bardzo specyficzny obszar pracy szeroko rozumianej inżynierii procesowej.  Porównał bym ją mniej więcej do poniższego:

„Liczba to wynik dodawania, wyrażana za pomocą cyfr”

Wszyscy dobrze wiemy że liczby nie służą tylko i wyłącznie do dodawania, tak samo jak Inżynier Procesu nie jest odpowiedzialny tylko i wyłącznie za optymalizację procesu. Aby poprawnie zrozumieć rolę Inżyniera Procesu, należy przede wszystkim określić jak wygląda struktura organizacji, następnie rozdzielić specyficzne odpowiedzialności, na końcu przypisać je do odpowiednich osób – jedną z tych osób będzie Inżynier Procesu.

W branży istnieje wiele firm, które ze względu na optymalizację kosztów oddzielają część produkcyjną od części badań i rozwoju (tzw. R&D), są natomiast takie, które skupiają całość pod jednym dachem. Zazwyczaj w pierwszym przypadku następuje pomyłka i rola inżyniera procesu zostaje przypisana niewłaściwie. Od czego więc to tak naprawdę zależy? Wyobraźmy sobie fabrykę, w której występują zarówno zautomatyzowane linie produkcyjne, wolnostojące maszyny produkcyjne, strefa montażu finalnego oraz osobny dział kompletacji zamówień części zamiennych.

2. Przedmontaż automatyczny

4. Kompletacja

http://www.freepik.com Designed by macrovector

W tej fabryce wytwarzane są najpierw złożenia wstępne, tzw. półprodukty na zautomatyzowanych liniach produkcyjnych oraz na tokarkach, które są następnie składane w gotowy produkt w gniazdach produkcyjnych, na strefie montażu finalnego. W tym przypadku wyróżnilibyśmy wiele zadań i tematów za które inżynierowie powinni być odpowiedzialni, powinniśmy je w jakiś sposób usystematyzować.

Przykłady zadań i tematów dla inżynierów w branży produkcyjnej

Na podstawie powyższej chmury, możemy zaproponować kilka pakietów odpowiedzialności i wynikających z nich podziałów na role. Możemy wyznaczyć grupę odpowiedzialności, które będą składać się na przykład na:  optymalizację, parametryzację, nadzór, kontrolę, wdrożenia. Co ciekawe, możemy grupy odpowiedzialności usystematyzować i wrysować w schemat fabryki.

W przypadku podziału odpowiedzialności w sposób przedstawiony na powyższej grafice, tj. gdy naszym obowiązkiem jest zapewnienie ciągłości i poprawności produkcji na całej linii produkcyjnej lub na całym dziale produkcyjnym. W efekcie rezultatem naszych działań jest efektywna produkcja dobrych produktów który wytwarza ta linia, a do naszych poszczególnych zadań należą:

1. Optymalizacja procesu, maszyn i narzędzi na obszarze odpowiedzialności (dział tokarek / przedmontaż automatyczny / montaż finalny / kompletacja)
2. Parametryzacja maszyn na obszarze odpowiedzialności (dział tokarek / przedmontaż automatyczny / montaż finalny / kompletacja)
3. Rozwiązywanie problemów na obszarze odpowiedzialności (dział tokarek / przedmontaż automatyczny / montaż finalny / kompletacja)
4. Nadzór nad dokumentacją na obszarze odpowiedzialności (dział tokarek / przedmontaż automatyczny / montaż finalny / kompletacja)
5. Itd…

W tym przypadku nazwiemy się Inżynierem Produkcji. Osoba ta jest odpowiedzialna za poprawną i efektywną produkcję na własnym obszarze odpowiedzialności. Obszarem odpowiedzialności inżyniera produkcji może być linia produkcyjna, kilka linii produkcyjnych, cały obszar produkcyjny. Głównymi zadaniami inżyniera produkcji będzie zapewnienie ciągłości produkcji, rozwiązywanie problemów produkcyjnych oraz delegowanie ich w odpowiednim kierunku tj. na przykład do działu utrzymania ruchu.

W przypadku podziału odpowiedzialności który został przedstawiony na powyższej grafice, tj. jako specjalista jesteśmy odpowiedzialni za bardzo konkretny proces produkcyjny, a naszymi obowiązkami są:

1. Wdrożenie produktu na obszarze odpowiedzialności (konkretna maszyna / konkretna technologia)
2. Parametryzacja na obszarze odpowiedzialności (konkretna maszyna / konkretna technologia)
3. Rozwiązywanie problemów na obszarze odpowiedzialności (konkretna maszyna / konkretna technologia)
4. Nadzór nad dokumentacją na obszarze odpowiedzialności (konkretna maszyna / konkretna technologia)
5. Itd…

Nazwiemy się Technologiem. Osoba ta ze względu na bardzo specjalistyczną wiedzę dotyczącą konkretnych maszyn i technologii na nich wykorzystywanych odpowiedzialna jest za obróbkę produktu podczas procesu produkcyjnego, który się na nich / za ich pomocą odbywa. Technolog jest wybitnym specjalistą danego specjalnego procesu produkcyjnego, posiada bardzo zaawansowaną wiedzę na jego temat i jest w stanie rozwiązać każdy problem związany z tym konkretnym procesem. Ja osobiście taką osobę porównałbym do specjalizacji lekarskiej, technolog więc będzie takim lekarzem kardiochirurgiem. On zna się na systemie krwionośnym i jest w stanie przeprowadzić najbardziej skomplikowaną operację na wrażliwym organie jakim jest serce. Podobnie technolog będzie w stanie szybko i bezboleśnie usunąć problem gdy ten pojawi się w obszarze jego odpowiedzialności.

W przypadku podziału odpowiedzialności w sposób przedstawiony na powyższej grafice, tj. naszą odpowiedzialnością jest zapewnienie właściwego przebiegu produkcji danego produktu przez cały ciąg produkcyjny, od wejścia do wyjścia a nasze zadania przedstawiają się w następujący sposób:

1. Wdrożenie produktu na obszarze odpowiedzialności (Ciąg produkcyjny)
2. Parametryzacja na obszarze odpowiedzialności (Ciąg produkcyjny)
3. Rozwiązywanie problemów na obszarze odpowiedzialności (Ciąg produkcyjny)
4. Nadzór nad dokumentacją na obszarze odpowiedzialności (Ciąg produkcyjny)
5. Itd…

Nazwiemy się Inżynierem Produktu. Osoba ta odpowiedzialna będzie za optymalizację lub wdrożenie produktu przechodzącego przez cały ciąg produkcyjny istniejący w fabryce.

No dobrze mamy więc Technologa, Inżyniera Produkcji, Inżyniera Produktu, każdy z nich jest odpowiedzialnny za przygotowanie optymalnych procesów oraz ich optymalizację. Gdzie zatem jest Inżynier Procesu? Ano, Inżynier Procesu moi drodzy, razem z konstruktorem, menadżerem projektu, sprzedażowcem, kontrolerem, jakościowcem główkuje nad tym jak ma wyglądać proces. Konkretniej to nowy proces.

http://www.freepik.com Designed by stories

Inżynier Procesu tworzy nowy proces, tak samo jak inżynier budowy tworzy nowy budynek. Inżynier Procesu jest odpowiedzialny za stworzenie najbardziej efektywnego, najbardziej ekonomicznego, najprostszego i najbardziej opłacalnego procesu dla produktu, który chce od nas kupić klient. Inżynier Procesu jest odpowiedzialny za przeanalizowanie potencjalnych ryzyk produkcyjnych oraz ich zlikwidowanie przed zamówieniem maszyn produkcyjnych. Inżynier procesu jest odpowiedzialny za przedstawienie najlepszego sposobu na produkcję nowego produktu, a następnie wdrożenie go do produkcji.

Po wdrożeniu procesu produkcyjnego Inżynier Procesu pozostaje oczywiście do dyspozycji i w ramach wsparcia pomaga przy optymalizacji, ale na pewno nie jest to jego najważniejsze zadanie! Aby zaprezentować wam mój sposób myślenia postaram się posłużyć dwoma przykładami.

1. Patrząc na powyższe schematy fabryki, czy jako Inżynier Procesu, planując podczas produkcji kontrolę wizyjną muszę być specjalistą w ustawianiu kamery? Skoro tworząc pFMEA jestem w stanie otrzymać informację od Technologa (Testerowca) odpowiedzialnego za systemy wizyjne, że dana charakterystyka jest możliwa do sprawdzenia za pomocą kamery to czy sam potrzebuję tę specjalistyczną wiedzę? Oczywiście mogę ją posiadać, nikt mi tego nie zabroni! Ale czy jest ona faktycznie niezbędna do tego abym poprawnie wykonał swoją pracę?

2. Czy jako inżynier procesu powinienem po zablokowaniu się linii produkcyjnej w trzeci rok jej działania stać z grupą specjalistów i szukać przyczyny problemu? Ha! Oczywiście że tak, jeżeli się ode mnie tego wymaga, a to ja jestem specjalistą i ja wymyśliłem ten proces to ja powinienem według mojej najlepszej wiedzy wesprzeć zespół. Niewątpliwie nie będzie to moje główne zadanie i rola w organizacji, ale nie można z siebie zrzucać tej odpowiedzialności.

Podsumowując, w nomenklaturze produkcyjnej w znacznej części przypadków inżynierem procesu nazywa się większość około produkcyjnych stanowisk mających styczność z wytwarzaniem produktów na liniach produkcyjnych. Wszędzie gdzie odbywa się jakakolwiek parametryzacja procesu ludzie widzą inżynierów procesu. Nie jest to oczywiście do końca błędne myślenie, nie chciałbym w żaden sposób negować dzisiejszych standardów nazewnictwa. W artykule chciałem natomiast przedstawić nutkę rzeczywistości i zachęcić was do ruszenia szarych komórek i przeanalizowania własnych stanowisk. Wszystkie moje opinie, które tutaj wylałem jak wiadro pomyj, nie powinny na pewno stanowić argumentu do tego aby sprzeciwiać się własnym obowiązkom wpisanych do umowy.  Dla mnie najważniejszym celem, który chciałbym uzyskać po opublikowaniu tego artykułu to otworzenie niektórych umysłów na to jak faktycznie wygląda praca Inżyniera Procesu i oczywiste zachęcenie do podjęcia pracy w tym zawodzie. Inżynierowie Procesu mają naprawdę duże możliwości twórcze oraz analityczne, a życie procesowca jest naprawdę ciekawe. Chętnych zapraszam do dyskusji!